Oude boerderij wordt podium voor cultuur en natuur
- 4 min
- Maarhuizen
- Verhaal
Hoog en droog op de eeuwenoude wierde Maarhuizen – net boven het Groningse Winsum – staat de rijksmonumentale boerderij Enne Jans Heerd. Een prachtige plek waar u zich kunt onderdompelen in natuur, historie en cultuur. Daarmee is het ook een ideale locatie om te ontsnappen aan de waan van de dag en heerlijk tot rust te komen, vonden Mayke Zandstra en Gijs van Rhijn. Zij waren al langere tijd op zoek naar een geschikte plek voor hun cultureel centrum. En ze vonden in Enne Jans Heerd alles wat ze zochten.
De wierde Maarhuizen wordt al sinds 600 voor Christus bewoond. En dat voel je. De plek ademt historie, heeft een eigen identiteit en zit boordevol verhalen. Mayke en Gijs werden er op slag verliefd op en zagen het helemaal zitten om er hun ‘podium voor cultuur en natuur’ te vestigen. “Een plek voor voorstellingen, evenementen, bruiloften of gewoon een lekkere kop koffie of thee na een wandeling”, zegt Mayke. “Over Maarhuizen zeiden we meteen:
dit is een plek met karakter.
Al moest er ook veel aan gebeuren, want het pand was er niet best aan toe. Er was lekkage in de schuur en de bramen groeiden naar binnen. Maar dat hield ons niet tegen. In 2017 begonnen we plannen te maken. Het jaar erop waren wij de nieuwe bewoners.”
Mensen betrekken
Toch bleef het lange tijd onzeker of Mayke en Gijs door konden gaan met de plannen voor hun cultuurinitiatief. “Gelukkig heb ik als projectleider wel enige ervaring in het betrekken van de juiste mensen.”, zegt Mayke. “Dat hebben we ook hier gedaan. We vertelden iedereen die het maar horen wilde over onze plannen en maakten een Excel-bestand met mogelijke subsidies, fondsen, leningen en stakeholders. We nodigden iedereen uit voor een rondleiding door de boerderij en over het terrein. Ook hebben we sinds 2018 ieder jaar meegedaan aan Open Monumentendag en organiseerden we jaarlijks een appelfeest in de boomgaard. Zo kon iedereen alvast kennismaken met deze bijzondere plek, voordat de eerste aanvragen voor financiële ondersteuning de deur uitgingen.”
Bronzen Havik
En zo wisten Mayke en Gijs hun liefde voor Maarhuizen snel door te geven aan vele anderen. “We merkten dat veel mensen een band hadden met deze plek”, zegt Mayke. “Daarom voelt het niet alleen als onze plek, maar een plek om te delen.” En dat gebeurt nu volop. Want inmiddels is de boerderij weer springlevend gemaakt en gerenoveerd tot een prachtig cultureel centrum voor theater, borrels, evenementen en ontspanning. Het is een inspirerend voorbeeld geworden voor iedereen die een historisch gebouw nieuw leven wil inblazen. Daarom hebben Mayke en Gijs er meer dan terecht de Bronzen Havik voor gewonnen. Dé prijs voor goed Gronings opdrachtgeverschap en ontwerp, die het resultaat is van een mooie samenwerking tussen belanghebbenden.
Klaar voor de toekomst
De historische boerderij kan weer generaties lang mee. Ook dankzij alle duurzame maatregelen die zijn getroffen. Mayke: “Alle muren, vloeren en plafonds zijn geïsoleerd en in de ramen zit isolerend monumentenglas. Verder komt de warmte van een hybride luchtwaterpomp en krijgen we de elektriciteit geleverd van zonnepanelen. Een deel van deze panelen is doorzichtig, zodat ze ook als dakraam fungeren. Ook hebben we zoveel mogelijk oude materialen hergebruikt. In het voorhuis hebben we de vloeren gerestaureerd met hout uit de boerderij. Voor het herstel van de lemen vloer gebruikten we leem uit de directe omgeving. En de gebinten in de schuur zijn hersteld met oud hout met vergelijkbare verwering, dat precies de juiste afmetingen had.”
Boerderijenfonds
Ook de financiering van de herbestemming was een groot project. Mayke bracht al vroeg allerlei fondsen, leningen en subsidies in kaart. Er is zelfs een crowdfundingactie opgezet, voor de restauratie van een prachtige landschapsschildering uit het begin van de 19e eeuw.
Ook het Restauratiefonds kon een mooie bijdrage leveren via het Boerderijenfonds, een stimuleringsfonds voor herbestemming, restauratie en verduurzaming van agrarisch erfgoed. “Maarhuizen zat bij de eerste ronde aanvragen van het Boerderijenfonds”, zegt Grietje Hofstede-Jensma, accountmanager bij het Restauratiefonds. “De passie en inzet van Mayke en Gijs gaven ons zoveel vertrouwen, dat eventuele financieringsrisico’s er weinig meer toe deden. We besloten direct de lening toe te kennen.
En gelukkig maar, want wat is het een prachtige herbestemming geworden. Het resultaat van hard werken en vasthouden aan je visie. Alle lof voor de initiatiefnemers.”
Over dit project
- Monumentstatus: rijksmonument
- Eigenaar: Stichting Enne Jans Heerd
- Oude functie: boerderij
- Nieuwe functie: cultureel centrum
- Restauratiejaar: 2018