Groot Tuighuis in Den Bosch en woning in Culemborg winnen Erfgoed Duurzaamheidsprijs 2023

Staatssecretaris van cultuur en media, Gunay Uslu, heeft op 28 september tijdens het congres van de Week van het Duurzaam Erfgoed de Erfgoed Duurzaamheidsprijzen 2023 uitgereikt. Het onlangs verbouwde en verduurzaamde nieuwe Erfgoedcentrum in Den Bosch won de titel in de categorie zakelijk. De monumentale woning van oud-wethouder Huub van Oorschot in Culemborg won de verduurzamingsprijs in de categorie particulier.

Beide projecten bleven de andere genomineerde projecten voor in de stemming die was voorbehouden aan de meer dan 400 deelnemers van de Week van het Duurzaam Erfgoed. De andere genomineerden in de categorie zakelijk waren ‘De Klasse’, een voormalig bedrijfsgebouw in Leeuwarden en een door vereniging Hendrik de Keyser verduurzaamde woning uit 1666.
In de categorie particulier zijn twee verduurzaamde monumentale woonboerderijen in Oudega en in Enschede net buiten de prijzen gevallen.

De Erfgoed Duurzaamheidsprijs is een initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Nationaal Restauratiefonds en Stichting Nederland Monumentenland. Dit jaar waren er in totaal 43 inzendingen. Behalve de vakmatige jury kon ook het publiek haar mening geven. Van 14 augustus tot en met 24 september kon zij een of meerdere projecten een ‘like’ geven. Het in 2019 gerestaureerde Uncle Louis Store gebouw uit 1951 op Aruba heeft de meeste ‘likes’ verzameld en is daarmee winnaar geworden van de publieksprijs. 

Bij de vakmatige jury sprongen er twee projecten uit. Groot Tuighuis is een kerkgebouw uit de 15e eeuw dat onlangs is gerevitaliseerd en verduurzaamd van energielabel E naar A+. Tegelijkertijd is het gebouw beter beleefbaar gemaakt. Met kleurreconstructie zijn de historische aanpassingen in het gebouw geaccentueerd. Alle herbestemmingen door de eeuwen heen zijn nu duidelijk zichtbaar.
Bij de monumentale woning in Culemborg zijn de monumentale waarden zoveel mogelijk behouden, teruggebracht of geaccentueerd en daarnaast is het pand zoveel als mogelijk verduurzaamd. De niet monumentale delen een niet geïsoleerde (betonnen) vloeren zijn uit het pand verwijderd. Daarna is met oog voor detail het gehele monument gerestaureerd en opnieuw opgebouwd.

De Erfgoed Duurzaamheidsprijs is in 2022 in het leven geroepen toen ‘Duurzaamheid’ het thema was van Open Monumentendag. Omdat het verduurzamen van monumenten echt anders en complexer is dan het verduurzamen van nieuwere woningen én om monumenteigenaren te inspireren en te laten zien wat er wél kan is de Erfgoed Duurzaamheidsprijs in 2023 opnieuw georganiseerd.